W obecnych czasach coraz powszechniej tworzone są wyspecjalizowane grupy ratownicze. Ich zadaniem jest nie tylko podstawowa działalność prewencyjna w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Przede wszystkim przeciwdziałanie wypadkom związanym z poważnymi awariami przemysłowymi, zatruciami itp. Jedną z takich jednostek Zakładowa Grupa Ratownicza działająca w Koksowni Częstochowa Nowa Sp. z o.o.

Wprowadzenie

Ochrona dobytku zakładu przemysłowego przed pożarami jest od najdawniejszych czasów jedną z rzeczy, z którymi liczyć się muszą dyrekcje mniejszych i większych instytucji. W okresie istnienia PRL rolę tą sprawowały zazwyczaj zakładowe straże pożarne. Lata praktyki pokazały, że oprócz zagrożeń pożarowych należy liczyć się z innymi niebezpiecznymi czynnikami zagrażającymi życiu, takimi jak: emisja toksycznych, szkodliwych związków chemicznych do powietrza, gleby lub wody.

W mieście Częstochowa znajduje się kilka zakładów o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZZR, ZDR). Wśród nich znajduje się Koksownia Częstochowa Nowa Sp. z o.o. (KCN) zlokalizowana w dzielnicy Zawodzie – Dąbie przy ulicy Odlewników 20. Zakład zajmujący się wytwarzaniem koksu i produktów węglopochodnych, zarządzany jest od 2009 roku przez spółkę ZARMEN, która intensywnie inwestuje w rozwój oraz poprawę bezpieczeństwa na terenie koksowni.

Ochroną przeciwpożarową obiektu, a także zabezpieczaniem prac pożarowo-niebezpiecznych do końca 2013 roku zajmowała się Zakładowa Służba Ratownicza ISD Huta Częstochowa. Ze względu na zmiany organizacyjne w/w jednostki umowa o świadczeniu usług z zakresu ochrony przeciwpożarowej i ratownictwa gazowego została rozwiązana. Okoliczność ta przyczyniła się do utworzenia w ramach struktur KCN Zakładowej Grupy Ratowniczej (ZGR)

W 2014 roku opracowano i wdrożono regulamin oraz zasady organizacji ZGR, w skład której weszły następujące sekcje: ratownictwa gazowego i zabezpieczenia pożarowego. Dla członków każdej z sekcji opracowano szczegółowe instrukcje wykonywania zadań i czynności. Nad funkcjonowaniem całości ZGR czuwa Dowódca ZGR – pan Zdzisław Głowienkowski posiadający wieloletnie doświadczenie zarówno w obszarze ratownictwa gazowego, jak i zabezpieczania prac pożarowo-niebezpiecznych.

„Nie gaszenie, lecz zapobieganie”

W odróżnieniu od pozostałych podmiotów związanych z działaniami ratowniczo – gaśniczymi, głównym celem funkcjonowania Zakładowej Grupy Ratowniczej jest zapobieganie wystąpieniu pożarów,awarii oraz wypadków. Gdy takowe jednak zaistnieją, ZGR realizuje działania ratownicze mające na celu minimalizację skutków zdarzeń dla ludzi i środowiska. Główne zagrożenia dla życia i zdrowia pracowników stanowią: gaz koksowniczy, benzol, oleje, zasady i opary substancji węglopochodnych.

W związku z tym na terenie zakładu przez 24h na dobę prowadzony jest monitoring stężeń wybranych gazów niebezpiecznych i stały nadzór nad instalacjami. Na wydziałach, na których występują gazy i opary niebezpieczne (tj. piecowni oraz węglopochodnych) pracownicy zostali wyposażeni w mierniki wielogazowe, pozwalające to na wczesne wykrycie zagrożenia związanego z wyciekami niebezpiecznych substancji oraz ich niebezpiecznym stężeniem. Poza tym na obu wydziałach zorganizowano stanowiska, gdzie znajduje się specjalistyczny sprzęt ratownictwa gazowego.

Siły i środki

Celem zapewnienia szybkiej oraz efektywnej interwencji w wypadku zagrożenia Zakładowa Grupa Ratownicza KCN wyposażona została w samochód ratowniczo – gaśniczy GBA na podwoziu MAN 12.232. Wszechstronną zabudowę pojazdu wykonała firma Metz. Posiada on zbiornik na wodę o pojemności 2400 litrów, zbiornik na śr. pianotwórczy o pojemności 800 litrów, autopompę o wyd. 1600 l/min przy ciśnieniu 8 bar, a także DWP umieszczone na dachu.

Wyposażenie pojazdu oprócz podstawowego sprzętu gaśniczego stanowią m.in: aparaty OUO, ubrania gazoszczelne, ubrania żaroodporne, pompy do przepompowywania wody oraz cieczy niebezpiecznych, agregat prądotwórczy, spalinową piłę łańcuchową, turbowentylatory w wykonaniu przeciwwybuchowych z osprzętem dodatkowym sprzęt burzący, sprzęt do pracy na wysokości oraz w przestrzeniach ograniczonych, torba medyczna PSP R-1, a także deska ortopedyczna.

Oprócz samochodu ratowniczo – gaśniczego ZGR posiada również agregat proszkowy KZWM AP250 oraz zapas środka pianotwórczego.

W Zakładowej Grupie Ratowniczej KCN zatrudnionych jest 42 ratowników. Pracownicy zakwalifikowani do służby w Sekcji Zabezpieczenia Pożarowego ukończyli kursy, takie same jak prowadzone dla strażaków ochotników (KP, KPP, KRT) oraz dodatkowe szkolenia z ratownictwa gazowego.

Podsumowanie

Zakładowa Grupa Ratownicza w Koksowni Częstochowa Nowa Sp. z o.o. jest jedyną tego typu formacją w Częstochowie. Od czasu utworzenia doskonale wykonuje powierzone jej zadania. Działalność prewencyjna wykonywana przez jej ratowników jest jedną z najważniejszych składowych bezpieczeństwa na terenie zakładu. Poprzez ciągłe doposażanie, szkolenia możliwości działania ZGR stale się powiększają.

Dziękujemy za okazaną pomoc Panom: Sebstianowi Osadzin oraz
Zdzisławowi Głowienkowskiemu z Koksowni Częstochowa Nowa.